FILOZOFIA.SEPSIS.COM.PL ::

WSKAZÓWKI ŻYWIENIOWE

WSKAZÓWKA 1

"Spożywaj różnorodne pożywienie"

Różnorodność pożywienia jaka ma być polecana, powinna mieścić się tylko w zakresie żywności pochodzenia roślinnego. Dowody naukowe wyraźnie stwierdzają, że różnorodne pożywienie pochodzenia roślinnego dostarcza szerokiego zakresu mikro- i makro- elementów. Z drugiej strony, fakty nie potwierdzają jakiejkolwiek potrzeby spożywania różnych produktów pochodzenia zwierzęcego, smażonych przystawek czy tłustych deserów. Lekarz, który proponuje mięso i mleko, powinien zostać zwolniony z pracy, ponieważ sugeruje on, że produkty te są zalecanym źródłem protein, witamin z grupy B, witamin A i D, wapnia, fosforu, żelaza i cynku. Niektórzy chcieliby zapewne zakwalifikować mięso i mleko do kategorii " dowolnej '', ale wtedy nie powinny być te produkty - szczególne polecane, ponieważ składniki odżywcze można uzyskać ze zdrowszych źródeł, jak jest to omówione bardziej szczegółowo poniżej. Szeroka aprobata dla warzyw, owoców i zbóż jest potwierdzona przez różne badania naukowe i powinna ona być kontynuowana we wszystkich przyszłych wskazaniach dietetycznych.

Strączkowe nie powinny być łączone w jedną grupę z produktami mięsnymi. Takie połączenie tych grup sugeruje używanie strączkowych jako substytutu mięsa. Odżywcza kompozycja strączkowych (bogatych w węglowodany złożone, przyswajalny błonnik, oraz ich niska zawartość tłuszczu i brak cholesterolu) jest bardzo odmienna od składników odżywczych mięsa. Ponadto różne wartości odżywcze, oraz różnice pomiędzy strączkowymi a innymi rodzajami pożywienia roślinnego sugerują, że powinny być one zaliczone do kategorii oddzielnych. Natomiast mięso powinno znaleźć się raczej w grupie " dowolnej '', niż zalecanej. Dotychczasowe rekomendacje, aby mięso było serwowane każdego dnia 2 - 3 razy dziennie / czy też jakiekolwiek zalecanie konsumpcji mięsa / kontrastuje z przeważającą ilością naukowych faktów, które pokazują, że spożywanie mięsa przyczynia się do powstawania kilku poważnych chorób, a także to, że ludzie, którzy unikają mięsa są generalnie zdrowsi niż ci, którzy je konsumują.

W szczególności zatem, wegetarianie w porównaniu z "wszystkożercami" w o wiele mniejszym stopniu cierpią na : nadciśnienie , choroby serca, raka, cukrzycę, kamienie nerkowe i otyłość.

NADCIŚNIENIE: Szacuje się, że około 63 milionów Amerykanów ma nadciśnienie i prawie połowa z nich w ogóle nie jest tego faktu świadoma. Związany z tym roczny koszt opieki zdrowotnej wynosi ponad 12 miliardów dolarów. Występowanie nadciśnienia wśród wegetarian jest o około 1/3 do 1/2 mniejsze niż u nie-wegetarian. Zaadoptowanie wegetariańskiego sposobu odżywiania się znacząco obniża ciśnienie krwi, w indywidualnych przypadkach zarówno o normalnym, jak i o podwyższonym ciśnieniu krwi. Przy czym efekt ten jest niezależny od zmian wagi ciała, ilości konsumowanej soli czy tłuszczów i nie można go w pełni wytłumaczyć obecnością lub nieobecnością pojedynczego składnika odżywczego czy grupy takich składników.

CHOROBY SERCA: Szacuje się, że co roku około 1 miliona Amerykanów doznaje ataków serca i ok. 45 % z nich jest w wieku poniżej 65 lat. Choroby serca kosztują opiekę zdrowotną ok. 40 miliardów dolarów rocznie. Lakto-wegetarianie mają zredukowane ryzyko śmierci z powodu chorób serca o ok. 1/3 do 1/2 w porównaniu z nie-wegetarianami, nawet jeśli weźmiemy tu pod uwagę inne czynniki wpływające na dany styl życia. Poziom cholesterolu jest dużo niższy u wegetarian, dieta wegetariańska redukuje poziom cholesterolu w o wiele większym stopniu, niż to osiągnął Narodowy Program Edukacji Cholesterowej - Step Two Diet

RAK: Każdego roku u 1,2 miliona Amerykanów diagnozuje się raka (nie włączając w to różnych szczególnych form tej choroby ). Co roku też 526.000 Amerykanów umiera z powodu tej choroby - jest to 1/5 wszystkich przypadków zgonów obywateli amerykańskich w USA ; 35 miliardów dolarów pochłaniają bezpośrednie koszty leczenia tej choroby.

Przypadki zachorowań na raka wśród wegetarian kształtują się na poziomie niższym od przeciętnej dla całej populacji o 25 - 50 % (nawet gdy weźmiemy pod uwagę palenie tytoniu, współczynnik masa ciała i status socjo-ekonomiczny). Przyczynia się do tego wzrost konsumpcji warzyw i owoców, ale nie jest to jedyny czynnik, który powoduje tą przewagę wegetarian w tym zakresie.

CUKRZYCA: Szacuje się, że ok. 10 do 14 milionów Amerykanów cierpi z powodu cukrzycy. W samym tylko 1986 roku bezpośrednie koszty opieki zdrowotnej w związku z cukrzycą wynosiły 6,8 miliardów dolarów, oraz 4,8 miliarda dolarów na opiekę zdrowotną potrzebną w związku z chorobami naczyń sercowych i innymi dolegliwościami związanymi z cukrzycą. Dieta oparta o pożywienie pochodzenia roślinnego często redukuje czy eliminuje cukrzycę (która wymaga leczenia) i redukuje neuropatię, oraz choroby siatkówki oka.

CHOROBA WORECZKA ŻÓŁCIOWEGO: Każdego roku ponad 500.000 Amerykanów przechodzi operacje chirurgiczne z powodu woreczka żółciowego, po szacunkowym rocznym koszcie 3 miliardów dolarów. Wegetarianie chorują około 3./4 razy mniej na woreczek żółciowy (i związane z tym operacje chirurgiczne) w porównaniu z "wszystkożercami".

OTYŁOŚĆ: Nadwaga jest główną przyczyną wielu poważnych chorób i jest o wiele mniej powszechną dolegliwością wśród wegetarian, w porównaniu z ogółem ludzi. Wegetarianie są przeciętnie szczuplejsi niż ludzie jedzący mięso i przyjęcie takiego sposobu odżywiania się wpływa istotnie na zmniejszenie masy ciała. Duża liczba Amerykanów u których rozwijają się : arterioskleroza, rak, nadciśnienie, cukrzyca, kamienie nerkowe i otyłość - jest już zjawiskiem powszechnym. Wiadomo więc, że Amerykanie w dużym stopniu narażeni są na ryzyko zachorowania na te choroby. Nie odnoszą więc oni korzyści z podążania za dotychczasowymi zaleceniami rekomendującymi konsumpcję mięsa, a także nie odnoszą oni istotnej korzyści z zastępowania "czerwonego mięsa" - niskotłuszczowym mięsem, drobiu czy ryb . Na przykład posiłki zawierające 2 - 3 dań chudego mięsa dziennie nie są pomocne w obniżaniu poziomu cholesterolu.

Narodowy Program Edukacji Cholesterowej - Step Two Diet pokazał, że poziom gęstości lipoprotein zmniejsza się jedynie 5 %, podczas gdy dieta całkowicie wykluczająca mięso - jak to udowodniono w kilku pracach naukowych - jest o wiele skuteczniejsza w obniżaniu poziomu cholesterolu. Ponieważ większość Amerykanów ponosi istotne ryzyko związane z chorobą serca, rakiem i innymi poważnymi chorobami konsumpcja mięsa powinna być uważana za co najwyżej "dowolną" (optional). Wiele obecnych autorytetów lekarskich uważa, że optymalną dawką cholesterolu, jest prawdopodobnie dawka - zero i poziom ten jest osiągany poprzez całkowite unikanie mięsa. Pożywienie roślinne w ogóle nie zawiera cholesterolu, tymczasem produkty zwierzęce zawsze zawierają cholesterol.

Ostatnia konferencja międzynarodowa czołowych naukowców i lekarzy kardiologów stwierdziła, że "optymalną dawką cholesterolu jest prawdopodobnie dawka zerowa". Naukowcy z Harwardu - W. Willet i F. Sacks doszli do tej samej konkluzji: "optymalną dawką cholesterolu jest prawdopodobnie dawka zerowa , co oznacza unikanie produktów zwierzęcych".

To samo najprawdopodobniej jest prawdą także w wypadku tłuszczów zwierzęcych. Mięso ponadto jest również pozbawione węglowodanów i błonnika. Produkty mleczne powinny być również zaliczone raczej do kategorii "dowolnej", niż polecanej. Głównymi kalorycznymi komponentami produktów mlecznych są: tłuszcz zwierzęcy, proteiny zwierzęce i laktoza i żaden z tych składników nie jest potrzebny w ludzkim pożywieniu. Większość produktów mlecznych jest bardzo bogata w tłuszcze, wśród których przeważają tłuszcze nasycone; chociaż beztłuszczowe produkty mleczne są dostępne i polecane przez niektóre autorytety ds. zdrowia. Bogate w tłuszcz produkty mleczne są dodatkowym czynnikiem zwiększającym ryzyko choroby serca i innych poważnych dolegliwości.

Trudności w trawieniu laktozy są z biologicznego punktu widzenia rzeczą normalną wśród osobników dorosłych u wszystkich gatunków ssaków. Jest to też zjawisko powszechne u większości ludzi w całej populacji. Wśród tubylców zamieszkujących Afrykę albo Amerykę Łacińską - w większości przypadków występuje złe trawienie laktozy (w Afryce : 65-100 % ludzi i 45-94 % w Ameryce Łacińskiej). Wśród ludności pochodzenia azjatyckiego, szacunkowe wielkości dotyczące tego problemu są jeszcze większe.

W przypadku większości przedstawicieli rasy białej, stała zdolność trawienia laktozy jest dziedziczona przez autosomalny, dominujący gen o wysokiej penetracji. Różne są też symptomy złego trawienia laktozy. Osoby najbardziej dotknięte ta dolegliwością są zdolne tolerować tylko małe ilości mleka z odczuwalnym minimalnym dyskofortem. Potencjalne ryzyko dla zdrowia związane z produktami rozpadu laktozy, (a szczególnie rola galaktozy w etiologii zaćmy i choroby jajników), jest przedmiotem prowadzonych obecnie badań.

Rozpowszechniona szeroko w całej populacji ludzkiej konsumpcja produktów mlecznych , wywołuje często przeciwne do zamierzonych efekty zdrowotne u wielu ludzi. Zwłaszcza ostatnio ci, którzy bronią i propagują konsumpcję mleka, robią to na podstawie mikroskładników jakie ono zawiera (wapnia i suplementarnej witaminy D), a nie składników makro-. Jakkolwiek jak to jest wyjaśnione poniżej - dostępne są inne i potencjalnie zdrowsze źródła wapnia i witaminy D .

Co ważniejsze, to fakt, że równowaga wapniowa w organizmie jest rzeczą o wiele istotniejszą, niż tylko sama ilość przyjmowanego wapnia. Najprawdopodobniej więc najważniejsze są takie zmiany dietetyczne, które redukują straty wapnia w organizmie. Właściwą wartość odżywczą takiej diety, która pomija w swoim składzie mięso czy produkty mleczne przedstawiliśmy w następujący sposób poniżej.

BIAŁKA: Zrównoważona dieta, której źródłem są różnorodne produkty pochodzenia roślinnego z łatwością zaspokaja potrzeby naszego organizmu w zakresie aminokwasów, nawet bez specjalnego ich dobierania, czy kompletowania odpowiednich zestawów białek.

Występują też liczne korzyści zdrowotne, gdy zaopatrujemy nasz organizm w białka, których źródłem są rośliny. Natomiast skoncentrowane w dużym stopniu białka pochodzące z produktów zwierzęcych mogą przyśpieszać straty wapnia w nerkach, jak to przedstawiono bardziej szczegółowo poniżej.

WAPŃ: Zdrowy metabolizm wapnia wymaga, aby istniał jego odpowiedni ilościowo dopływ, jak i to, aby straty wapnia z naszego organizmu były minimalne. Przy czym, optymalna ilość wapnia jaką potrzebuje nasz organizm jest rzeczą nieznaną. Zielone warzywa (oprócz szpinaku) dostarczają wapnia, który jest w równym a nawet większym stopniu bio-przyswajalny niż wapń znajdujący się w mleku. Bogatymi źródłami wapnia są też różne rośliny strączkowe. Te roślinne źródła wapnia mają także i inne zalety: dostarczają one wiele składników mineralnych, antyutleniaczy i węglowodanów złożonych; podczas gdy nie zawierają one białek zwierzęcych, tłuszczu zwierzęcego oraz laktozy. Adekwatność roślinnych źródeł pożywienia wyraźnie i jasno pokazują badania ludnościowe. Zbiorowości ludzkie, które odżywiają się pożywieniem opartym na produktach roślinnych mają - jak stwierdzono - mniejszą łamliwość (czy pęknięcia) kości niż te grupy ludzi, których dieta oparta jest na produktach zwierzęcych pomimo mniejszego ilościowo spożywania wapnia. Dostarczanie wapnia w dzieciństwie, czy w wieku młodzieńczym wpływa na przyrost masy kostnej. Jakkolwiek jednak twardość i zwartość masy kostnej ulega z upływem lat zanikowi, jeśli straty i ubytki wapnia z organizmu nie są kontrolowane.

W rzeczywistości w krajach o wysokim współczynniku spożycia wapnia, występuje wysoki współczynnik łamliwości kości, co oznacza, że czynniki które sprzyjają odpływowi wapnia z organizmu z łatwością niweczą jakiekolwiek korzystne efekty wysokiego poziomu spożywania wapnia. Czynniki, które sprzyjają odpływowi i wypłukiwaniu wapnia z organizmu, to: białka zwierzęce, związki sodu, kofeina, tytoń, siedzący tryb życia i prawdopodobnie - alkohol.

Demineralizacja powodowana przez wyżej wymienione czynniki, jest dosyć istotnym problemem i okazuje się, że ma ona większy wpływ na zdrowie ogółu ludzi niż różne formy samego spożywania wapnia. Zaniedbania i niepowodzenia w kontroli strat i "ucieczki" wapnia z organizmu doprowadziły w konsekwencji do wzrostu zalecanego spożycia wapnia, co miało kompensować te straty.

Wskazówki dietetyczne powinny więc zachęcać do zrozumienia mechanizmu funkcjonowania tych czynników, które sprzyjają "ucieczce" wapnia z organizmu, w celu uniknięcia fałszywego poczucia bezpieczeństwa wśród tych osób, które obficie konsumują pożywienie o dużej zawartości wapnia. Skoncentrowanie się bowiem wyłącznie na ilości dostarczanego organizmowi wapnia jest analogiczne do sytuacji pacjenta, który ma właśnie krwotok i któremu dostarcza się wciąż więcej nowej krwi, ignorując przy tym źródło tego krwotoku.

ŻELAZO: Dieta złożona z warzyw, owoców, strączkowych i zbóż dostarcza odpowiedniej ilości żelaza. Sposób odżywiania się, np. w Chinach - oparty na produktach roślinnych - zawiera więcej żelaza, niż konsumuje się go np. w USA. Najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza w organizmie jest wewnętrzna utrata krwi. Konsumpcja produktów mlecznych związana jest również z niedoborami żelaza u niektórych dzieci - zarówno dlatego, że produkty mleczne zawierają bardzo mało żelaza, jak i dlatego, że mogą one stymulować ukryte, jelitowe wydzielanie się krwi i jej odpływ z organizmu.

Chociaż znaczne wysiłki podejmowane w celu ochrony zdrowia publicznego, dotyczyły między innymi zapobieganiu anemii, związanej z niedoborami żelaza w organizmie to nadmierne "przeładowanie" organizmu dużymi dawkami żelaza jest obecnie rzeczą bardziej powszechną i prawdopodobnie bardziej niebezpieczną. Ludzki organizm nie posiada skutecznych środków i metod do eliminowania nadmiaru. Odpowiednia więc równowaga żelazowa w organizmie jest kontrolowana poprzez wewnętrzną absorpcję jelitową. Zachowanie niskiego poziomu magazynowania żelaza w organizmie związane jest z większą skutecznością absorpcji niestałej formy żelaza (nonheme iron), który to związek został odkryty w roślinach.

Natomiast stała forma żelaza (heme iron), którą można znaleźć w produktach zwierzęcych, jest bardzo łatwo przyswajalna przez organizm, bez względu na jego dotychczasowy poziom w organizmie. Proces ten sprzyja więc potencjalnemu "przedawkowaniu" ilości żelaza jakiej dostarczamy naszemu organizmowi. Stała forma żelaza, ma także związek z przyczynami, które powodują chorobę serca, a jego wysoki poziom w organizmie ma także związek z rakiem, jak również ze słabszą odpornością na różnego rodzaju infekcje.

RYBOFLAWINY: Zalecaną przez dotychczasowe wskazania dietetyczne ilością ryboflawiny jest 1,2 miligrama. Oparte jest to na wcześniejszych badaniach w tej dziedzinie jeszcze z lat 1941 i 1950 , które pokazały, że gdy poziom ryboflawiny spada do 0,55 miligramów na dzień, to manifestują się wtedy oznaki jej niedoboru.

Wegetarianie mają generalnie odpowiednią ilość ryboflawiny w organizmie - co jest zgodne z tymi zaleceniami (65). Jakkolwiek badania i studia epidemiologiczne sugerują, że niektóre wielkości wymienione w Rekomendowanych Wskazaniach Dietetycznych mogą być trochę przesadzone. Na przykład w Chinach, przeciętne dzienne spożycie ryboflawiny wynosi 0,8 miligrama. W wielu częściach Chin więcej niż 90% ludzi w ogóle nie żyje zgodnie z Rekomendowanymi Wskazaniami Dietetycznymi. Mimo to nie występują tam jakieś oznaki niedoborów.

CYNK: Dieta oparta na zbożach, strączkowych i warzywach generalnie dostarcza odpowiedniej ilości cynku. Chociaż źródła roślinne mogą być nieco uboższe w cynk w porównaniu z mięsem, to dieta wegetariańska redukuje i ogranicza proces usuwania cynku z organizmu. Poziom cynku w organizmie i ilość cynku dostarczana poprzez stosowanie diety opartej na produktach roślinnych jest, jak pokazały to odpowiednie badania - właściwy. Okazuje się też, że występuje naturalne przystosowanie się organizmu do spożywania mniejszych dawek cynku.

WITAMINA D: Witamina D jest w naturalny sposób produkowana w organizmie w wyniku opalania naszego ciała na słońcu. Kiedy więc nie mamy takiej możliwości, aby korzystać z promieni słonecznych, to wtedy potrzebne nam będą dodatkowe ilości witaminy D. Witamina ta jest popularnym dodatkiem do płatków śniadaniowych, mleka i jest zawarta w multiwitaminach. Trzeba jednak zaznaczyć, że w wypadku spożywania mleka i jego przetworów, witamina D w produktach mlecznych nie jest rzeczą polecaną - w porównaniu z witaminą D dodawaną do innych produktów i - jak wykazano - w niektórych przypadkach jej ilość w mleku jest niewłaściwie kontrolowana.

WITAMINA B-12: Zalecane wskazania dietetyczne dla witaminy B-12 wynoszą 2 mikrogramy. Składnik ten nie jest produkowany ani przez rośliny ani przez zwierzęta, ale przez pewne mikroorganizmy. Produkty zwierzęce zawierają witaminę B-12, która została wytworzona przez mikroby zamieszkujące jelita zwierząt. Niektóre osoby uzyskują więc B-12 ze źródeł zwierzęcych takich jak : ryby, skorupiaki, drób, mięso czy produkty mleczne, jednakże odpowiednie ilości witaminy B-12 są łatwo dostępne w płatkach śniadaniowych, napojach sojowych i innych produktach, które są produktami suplementarnymi, albo produktami z dodatkiem witamin uzupełniających. Wegetarianie, którzy konsumują też takie produkty - spełniają z łatwością rekomendowane wskazania dietetyczne.

Kiedy to dieta oparta na spożywaniu produktów roślinnych, została porównana do nisko tłuszczowej "wszystkożernej" diety, to nie zauważono różnicy w stopniu przyswajalności tych diet wśród tzw. "sercowców". Podobnie, wśród różnych indywidualnych osób - większe zmiany żywieniowe są dokonywane przez osoby gdy zaleca się im bardziej radykalne zmiany. Takie Wskazania Dietetyczne, które są w sposób intencjonalny osłabiane o dokonywanie większych zmian po to, aby zyskały one większą akceptację małych nieznacznych zmian, wśród ludzi szukających właściwych porad żywieniowych - to nie występują żadne dowody na to, że takie bardziej liberalne wskazówki dietetyczne prowadzą do oczekiwanego postępu i poprawy zdrowia. Odwrotna natomiast sytuacja okazuje się być prawdą.

Uwagi dla okresu ciąży i laktacji:

Owoce, zboża, warzywa i strączkowe dostarczają składników odżywczych potrzebnych dla zachowania dobrego zdrowia w okresie ciąży. W rzeczywistości, wegetarianki w znacznie mniejszym stopniu cierpią na różne dolegliwości, zredukowany jest u nich także stopień zanieczyszczenia mleka. Niektóre osoby mogą w okresie ciąży i laktacji wybrać pożywienie pozbawione produktów mlecznych, aby uniknąć w ten sposób narażania płodu (i później - niemowlęcia) na proteiny mleczne, które właśnie obecnie bada się i studiuje pod względem roli jaką pełnią w etiologii cukrzycy insulinozależnej.

Żelazo i witamina B - 12 wymagają tutaj także szczególnej uwagi. Chociaż zwiększone zapotrzebowanie na żelazo może być zaspokojone poprzez stosowanie odpowiedniej diety, to niektóre osoby mogą potrzebować dodatkowych porcji tego składnika mineralnego w formie suplementarnej bez względu na to jakie są ich zwyczaje żywieniowe. Witamina B -12 powinna być także dodatkowo uzupełniana przez produkty spożywcze wzbogacone w witaminy i sole mineralne.

Uwagi dotyczące dzieci:

Owoce, zboża, warzywa i strączkowe są optymalnym rodzajem pożywienia także dla dzieci. Obfite ilości węglowodanów złożonych, protein, błonnika, witamin i składników mineralnych, oraz mała ilość tłuszczu i cholesterolu zachęcają do stosowania takich zwyczajów żywieniowych, które będą podtrzymywały dobre zdrowie w ciągu całego okresu życia. Badania i studia przeprowadzone wśród dzieci wegetariańskich pokazały, że generalnie poziom żelaza oraz witaminy B - 12 jest normalny, a poziom cholesterolu jest niższy od poziomu przeciętnego. Wegetariańskie dzieci rozwijają się i rosną właściwie.

Niektóre badania wskazują na bardziej równomierny i stopniowy wzrost u dzieci wegetariańskich - wolniejszy niż początkowy wzrost u dzieci "mięsożernych" - ale ostatecznie podobny do prawidłowego standardu wzrostu. Dieta oparta na pożywieniu roślinnym może również sprzyjać późniejszemu okresowi dojrzewania płciowego, co jak wykazano w studiach epidemiologicznych, związane jest z mniejszym ryzykiem zachorowania na raka piersi. Zjawisko to polega na ogólnym rozkładzie oddziaływania różnych efektów fizjologicznych na przestrzeni dłuższego okresu czasu.

Testy pediatryczne badające rozwój umysłowy wśród wegetariańskich dzieci wskazują, że jest on zaawansowany i wyprzedza nawet nieco dany wiek, w którym się one znajdują.

Przeprowadzony w tych badaniach test na inteligencję (IQ) wykazał, poziom wyższy od przeciętnego, co dostarcza nam tylko zapewnienia, że rozwój umysłowy u dzieci wegetariańskich jest normalny.

Podsumowując - pierwsza wskazówka dietetyczna powinna zachęcać więc do stosowania diety opartej na spożywaniu różnorodnych produktów roślinnych i jednocześnie powinna ona zaliczać mięso oraz produkty mleczne jako grupę produktów kategorii "dowolnej" (optional).

WSKAZÓWKA 2
"Utrzymuj zdrową wagę ciała"

Poniższy tekst ostrzega czytelników przed ryzykiem, jakie niesie ze sobą otyłość, oraz dostarcza pomocnych sugestii odnośnie redukcji wagi ciała włączając w to zarówno czynniki dietetyczne jak i ćwiczenia fizyczne ).

W dziedzinie dietetyki, szczególny nacisk powinien być skierowany raczej w kierunku wyboru pewnych rodzajów pożywienia, niż tylko na redukowaniu ilości konsumowanych kalorii.

Przestawienie się z diety obfitującej w tłuszcze na dietę bogatą w węglowodany prowadzi zazwyczaj do redukcji nadmiernej wagi ciała (bez żadnych z tych niebezpieczeństw, które są konsekwencją restrykcyjnej metody redukowania ilości kalorii).

Węglowodany mają naturalnie umiarkowaną ilość kalorii i w 23% tracą one swoją zawartość kaloryczną w czasie procesu transformacji w tłuszcz. W przeciwieństwie do tego, dieta obfitująca w tłuszcze traci tylko ok. 4% swoich kalorii w procesie magazynowania tłuszczu w ciele.

Bogate w węglowodany pożywienie, intensyfikuje również proces metabolizmu w naszym ciele, poprzez zwiększenie czynności hormonu tarczycy i noradrenaliny.

Osoby stosujące niskotłuszczową, bogatą w węglowodany dietę mają o wiele mniejszą skłonność do tycia w porównaniu z osobami odżywiającymi się pożywieniem bogatym w tłuszcze i ubogim w węglowodany.

Wprowadzanie w życie naszych zaleceń wymaga spożywania większej ilości owoców, warzyw, oraz pieczywa, kasz i wyrobów zbożowych. Ale dotychczasowe zalecenia dietetyczne zamiast wymieniać konkretne nazwy pożywienia jakie powinno być spożywane przez ludzi, polecały: "spożywaj mniej tłuszczu i tłustego pożywienia''. Powinno się zatem raczej, wyraźnie wyspecyfikować żywność, która zawiera produkty zwierzęce, oraz oleje roślinne, potrawy smażone i niektóre wyroby pieczone.

Prawie wszystkie produkty zwierzęce zawierają o wiele więcej tłuszczu, niż typowe pożywienie złożone z warzyw, owoców, ziarna, czy strączkowych. Produkty zwierzęce nie zawierają też ani żadnych węglowodanów złożonych, ani błonnika. Oleje roślinne mają taką samą wartość kaloryczną jak tłuszcze zwierzęce.

WSKAZÓWKA 3
"Wybieraj taki sposób odżywiania się, który jest ubogi w tłuszcze, tłuszcze nasycone i cholesterol"

W przeciwieństwie do Wskazówki 4., która omawia poszczególne rodzaje żywności (warzywa, owoce i produkty zbożowe), Wskazówka 3. omawia takie wartości odżywcze pożywienia, które sprawiają, że rzeczywiste wskazówki dietetyczne stają się trochę niejasne i mało zrozumiałe. Jak to najlepiej widać w praktyce - nie wszyscy konsumenci wiedzą (czy są w stanie dowiedzieć się), gdzie znaleźć tłuszcze, tłuszcze nasycone lub cholesterol.

Ponieważ cholesterol można znaleźć tylko w produktach zwierzęcych, konsumenci powinni więc zostać zachęceni do spożywania potraw skomponowanych z małej ilości produktów pochodzenia zwierzęcego.

Jak już odnotowano powyżej, nie ma żadnej potrzeby, aby spożywać jakąkolwiek ilość cholesterolu. Głównymi źródłami tłuszczów i tłuszczów nasyconych są produkty zwierzęce, a także oleje roślinne, potrawy smażone i niektóre wyroby pieczone . Cytowany uprzednio zalecany poziom cholesterolu: 200 miligramów / decylitr - ustanowiony przez Narodowy Program Edukacji Cholesterolowej, jest pewnego rodzaju celem arbitralnym, który może być użyteczny w sensie globalnym, jako cel dla całej populacji; nie jest on natomiast upragnionym celem dla indywidualnych jednostek, ponieważ nawet przy takim poziomie cholesterolu występuje konkretne ryzyko choroby serca.

Ryzyko wieńcowej choroby serca spada o 2% na każdą 1% procentową obniżkę poziomu cholesterolu, aż do poziomu cholesterolu: około 150 miligramów / decylitr.

Także limity: 30% ogólnej zalecanej ilości tłuszczu i 10% w stosunku do tłuszczów nasyconych są decyzjami arbitralnymi, nie mającymi naukowych podstaw. Redukcja ilościowa tłuszczu do takich wielkości, ma jedynie mały efekt wpływający na ryzyko wystąpienia choroby serca. Niskotłuszczowa dieta oparta na spożywaniu produktów roślinnych, to o wiele większa korzyść dla ludzi i powinna ona być zalecana i rekomendowana.

Ani procentowa zawartość kalorii, ani też ilość gramów tłuszczu nie ma praktycznego znaczenia dla większości konsumentów. Bardziej pragmatyczna wskazówka dietetyczna powinna opisywać raczej konkretne rodzaje zalecanego pożywienia, niż tylko ilości składników odżywczych.

Fragment tekstu, który twierdzi, że: "żywność zawierająca tłuszcze, tłuszcze nasycone i cholesterol taka jak: mięso, mleko, ser i jaja - zawiera też wysokiej klasy proteiny i jest dla nas najlepszym źródłem pewnych witamin i składników mineralnych" - powinien zostać usunięty. Nie ma żadnych dowodów na to, że białka zawarte w diecie opartej na produktach roślinnych są dla nas nieodpowiednie, podczas gdy występuje już coraz więcej dowodów na to, że istnieje poważne ryzyko utraty zdrowia w wyniku spożywania produktów zwierzęcych (a szczególnie z powodu zwierzęcych protein).

To, że produkty zwierzęce mogą być najbardziej skoncentrowanym źródłem pewnych składników odżywczych, nie oznacza to jeszcze, że stają się one z tego powodu "najlepszym" pokarmem dla ludzi.

Pojawiają się coraz to nowe dowody na to, że stała forma żelaza (heme iron) nie jest wcale lepsza od niestałej formy tego składnika (nonheme iron) i może stanowić zagrożenie dla zdrowia.

Choroba serca jest tylko jedną z wielu możliwości ryzyka wystąpienia rozmaitych chorób związanych z niewłaściwą dietą. Również zalecenia propagujące chude rodzaje mięsa, ryby, drób (bez skóry) i niskotłuszczowe produkty mleczne - jako środki mające kontrolować poziom cholesterolu - zostały poddane rozmaitym testom klinicznym i efekty takiej diety są tak minimalne, że podążanie za takimi zaleceniami jest błędne i niebezpieczne.

Właściwe zalecenia w stosunku do tłuszczów i olei powinny skłaniać do oszczędnego i sporadycznego ich spożywania, (jeśli w ogóle zachodzi potrzeba ich konsumowania).

WSKAZÓWKA 4
"Stosuj dietę bogatą w warzywa, owoce i produkty zbożowe"

Ponieważ warzywa, owoce, zboża i strączkowe różnią się między sobą poszczególnymi rodzajami składników odżywczych - zaleca się - aby zostały one podzielone na oddzielne podgrupy z wyraźnym podkreśleniem znaczenia każdej z nich.

Warzywa - są szczególnie warte uwagi, ze względu na zawartość w nich: witamin, składników mineralnych, antyutleniaczy, flavonoidów i innych naturalnych składników, które podlegają właśnie licznym badaniom i testom, ze względu na ich zdolność redukcji ryzyka zachorowania na raka.

Owoce - są bogatym źródłem witamin (szczególnie witaminy C), oraz błonnika (rozpuszczalnego w naszym organizmie ). Tak jak wszystkie rodzaje pożywienia roślinnego, owoce nie zawierają cholesterolu i mają generalnie bardzo mało tłuszczu.

Produkty Zbożowe - pełnoziarniste - ich zasługą są przede wszystkim węglowodany złożone oraz rozpuszczalny i nierozpuszczalny błonnik; są one także ważnym źródłem cynku.

Strączkowe - są cenne ze względu na zawartość: białek, węglowodanów złożonych, błonnika (rozpuszczalnego ), witamin oraz składników mineralnych (jak np. żelazo).

WSKAZÓWKA 5

"Używaj cukru tylko w umiarkowanych ilościach !!!"

WSKAZÓWKA 6
"Używaj soli i związków sodu tylko w umiarkowanych ilościach"

Sól jest tylko jednym z czynników (w dziedzinie dietetyki), które wpływają na ciśnienie krwi. Zawartość tłuszczu w pożywieniu wpływa również na ciśnienie krwi, zarówno w sposób bezpośredni, jak i poprzez istotny wpływ na wagę ciała. Natomiast wegetariański sposób odżywiania się redukuje ciśnienie krwi.

Te rozmaite efekty stosowania określonego sposobu odżywiania się, mają ogromne potencjalne znaczenie dla ochrony zdrowia całej ludzkiej populacji. Wskazania dietetyczne typu: jak zaplanować odpowiednie zestawy i rodzaje potraw, tak aby ilość sodu była w nich zredukowana powinny uwzględniać to, że produktami o największej zawartości związków sodu są wyroby konserwowane w puszkach z dodatkiem soli, oraz rozmaite przekąski i przystawki. Produkty zwierzęce zawierają też więcej związków sodu niż żywność roślinna (dopóki nie jest do niej dodawana sól).

WSKAZÓWKA 7
"Jeśli już pijesz napoje alkoholowe, rób to z umiarem"

Do tego podrozdziału powinny zostać dołączone dowody, które przemawiają za związkiem pomiędzy piciem alkoholu a rakiem piersi u kobiet. Jak wykazały badania w tej dziedzinie, znaczące ryzyko raka piersi występuje nawet wtedy, gdy ogranicza się to do wypicia 1 drinka dziennie przez kobietę.

Alkohol zwiększa także ryzyko wystąpienia raka przełyku (oraz innych odmian raka), marskości wątroby, jest przyczyną wypadków, a także powoduje rozmaite negatywne skutki uboczne dla organizmu. Zwiększają się również medyczne i społeczne koszty związane z konsumpcją alkoholu.

Zalecane więc dotychczasowe limity spożywania alkoholu powinny zostać zredukowane (tak dla mężczyzn, jak i dla kobiet).

Alkohol nie jest też jedynym składnikiem napojów, których spożywanie niesie ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Kofeina, oraz napoje gazowane zawierające kwas fosforowy, przyczyniają się do demineralizacji kości (w zależności od wielkości ich spożywania).

Biorąc więc pod uwagę powszechność i popularność spożywania napojów zawierających kofeinę i kwas fosforowy, problemy te powinny być bardziej dobitnie nagłaśniane i propagowane. W przeciwnym wypadku, niektórzy czytelnicy mogliby dalej trwać w przekonaniu, że ich silne i zdrowe kości zależą jedynie od ilości konsumowanego mleka i jego przetworów !!!

Źródło: PHYSICIANS COMMITTEE FOR RESPONSIBLE MEDICINE (PCRM)
Komitet Lekarzy na rzecz Medycyny Odpowiedzialnej (KLMO).